Abendu koplak

Zelako abendua, halako gabona.

Abenduko koplak

Egokia da abendua koplatan ibilteko. Esperantza aldia, poz aldia. Baina esperantza eraginkorra, poz ekintzailea, gure ahalegina be eskatzen dauena. Gabon kantak dira nagusi. Baina abenduan prestatzen doguz, aurretiaz, zelako gabonak ospatuko doguzan.

Azken urteotan, Arratiako parrokietan, sarri erabili doguz abenduko koplak abendualdiko meza eta ospakizunetan, otoitzaldi eta batzarretan. Inoiz abenduko koroiaren kandelak biztukeran, ezaugarria lagunduz eta argituz. Inoiz homilia edo sermoiaren amaieran, abadeak edo ospatzaileak esan dauena laburtuz, herriak be abestuz. Inoiz meza edo ospakizun amaieran, jaunartze osteko isiltasunean edo otoitzean.

Sarritan kopla honeek gai baten inguruan jarrita dagoz. Abendualdiari kolorea eta tonua emoteko aukeratu dan ezaugarri, sinbolo, ideiaren inguruan. Aste horretako ebanjelioari eta herriaren egoerari zintzotasunez jarraitu gurean. Holan sehaska hutsaren inguruan jarri domekaz domeka sinboloak, argiak, haziak…

Bertso gehienak bizkaieraz dagoz, holan kantatu doguzalako Arratian, baina ez da batere konplikatua batuaz be ezarri eta jartzea.

1. Abendua sinodo aldian

Fededun batek itaundu eustan:   

Eleizea nora doa?

Hiru berbatan azaldu daigun,      

ez bada be komodoa:

Alkartasuna oinarri dogu,             

parte hartze metodoa,

Misinoagaz osatzen dabe            

hirurak ba sinodoa.

 

Beti betiko, Jesusek dino,           

gauza bi bakarrik dira,

Markosek holan idatzi eban          

barri onaren argira:

Gure munduan negarretan dan   

behartsuari begira,

Maitez gu zaintzen Jesus datorku    

alkarte erdi erdira!

(Mk 16,20 eta 14,7)

2. Abendua bertsotan Lukasen ebanjelioagaz

I.        DOMEKA:

…Seinaleak izango dira… orduan, Semea indartsu etorten ikusiko dabe…

guzti hori jazoten hastean, izan bihotz eta jaso zeuen buruak: EGON ZUHUR!   Lk 21

Sarri ilun da gure bidean

topa ezin helburua;

hamaika bide, zelan asmatu

zorion iturburua?

Zabaldu daigun Seme indartsuk

dakarkigun liburua:

izan bihotz ta izan gogoa

jaso eizue burua!

II.DOMEKA:

… batu zeure gorputza Jainkoak emoten deutsun

zuzentasunaren soingainekoz… Baruk

…Berba batek oihuka dihardu basamortuan:

PRESTATU BIDEA JAUNARI, zuzendu bidezidorrak.  Lk 3

“Jaso burua” entzun genduan,

lehen domekan kantari,

basamortua loretu behar

Joan dogu aurrelari:

baltza argitu, bakea erein

ogia gosedunari,

bidezidorrak zuzendu eta

prestau bidea Jaunari!

III.DOMEKA:

… Ez beitez jausi zure eskuak!   Sofonias

…ezaguna izan bedi gizaki guztientzat zuen bihotz ona… Flp 4

...“Zer egin behar dogu?” Lk 3

Zer egin behar jakin gurean

lortuteko zoriona,

erantzun bila ibili beti

erantzun bila gizona.

Zuzena gorde, alkarbanatu,

banatu zugan dagona,

berbaz, bihotzez eta egitez

irakatsi Barri Ona!

IV.DOMEKA:

… eta bakea ekarriko dau.  Mikeas

… Maria jagi ta bizi-bizi mendi aldera joan zan… Lk 1

Maria jagi ta bizi-bizi

mendi aldera joan zan

Isabel bere lehengusina    

laguntzeko esperantzan;

ume barriek poza dakarre,

ez zaitez egon zalantzan,

Jainko Onaren bakea, poza

zelan guretzat dakartzan! 

GABON NATIBITATEA

Gabon maitasun, izan gaitezen

Jesusen maite opari,

Gabon itxaron ta esperantzaz

bihotzak bete ugari,

Gabon bake da, hartu eskutan

emon bake auzoari,

Gabon argi da, argitu eizu

bidean triste danari,

Gabon poza da, poztu zaitez ta

poza bedi zure sari.

Haitiko otoitz baten oinarritua

 

3. Abenduko sehaska

Koroaren ezaugarria egin beharrean, hona beste proposamen bat.

Abendu hasieran sehaska bat hutsik, altare aurrean.

Domekaz domeka, bertso bat, eguneko ebanjelioagaz lotuta, eta ezaugarri bat sehaska inguratuz.

Egin daiteke: meza hasieran, sermoian, edota eskeintzak egiterakoan.

Abenduaren lehen domekan

altza ta jaso burua,

erne egonda, otoitz eginaz

zabaldu jaku zerua:

Lurrean, barriz, sehaska hutsik,

noiz  helduko umetxua:

Abendu hontan, arratiarrok

gabon dogu helburua.

Biblia bat zabalik: otoitza biblian oinarrituta

Abenduaren bide honetan

guk ezin egin etena,

jaso pobrea eta apala,

jaitsi harro dabilena.

Bihotz barritu, elkar lagundu,

indartu gure kemena:

eta ikusi, arratiarrok,

Jainkoaren salbamena.

Ogi bat: danok euki daigun zer jan.

Abenduaren sehaska dogu

zeregin eta opari,

Biblia dauka, ogia dauka,

falta jako gure argi.

Joan Bautistak eta Jesusek

badabe euren gurari:

Arratian be guk zabaltzea

barri ona herriari!

Argia, kandela edo kriseilu bat ixiotuta.

Abenduaren azken domekan

urrean dogu Gabona,

Caritas dator ez daigun ahaztu

pobre ta bakar dagona.

Sehaskatxoa prestatu dogu

Jaio dadin Ume ona:

Jaunaren Berba entzun ta betez

gurea da zoriona!

Caritas eguneko kartela eta batu dan dirua.

Natibitate egunean, sehaska horretan, Jesus umearen irudia jarriko genduke, beste ezaugarriak kendu barik, bigarren mailan itxita.

Bake bidean zorion bila

egin dogu hainbat saio,

itxuraz hil zan enbor zaharrari

kimu barri sortu zaio,

gorrotoaren ilun baltzari

bakeak argi damaio,

negu hotzaren erdi erdian

larrosa txikia jaio,

gorrotoaren ilun baltzari

bakeak argi damaio,

negu hotzaren erdi erdian

Jesus umea da jaio.

4. Abenduko argiak: Jesus da Argia

Abenduaren giro gozoa

Gabonetako eskola,

gure herrian bake gogoak

garbitu dadin odola,

Ebanjelioan oinarrituta

bake mina dariola:

Ezaugarritzat biztu dagigun

Bakezko argizaiola!

 

Abenduaren bide erdian

Sortzez garbi Andra Mari,

bere etxean, Jaunaren partez

aingerua bisitari

gure etxean zabal ateak

egunon esperantzari

Ezaugarritzat biztu kandela:

Jesus dogu gure argi!

Zeruetako erregetza da

Jesusentzako iparra,

haren ondoan ez da txikia

fededun arratiarra.

Hauxe eskatu, hauxe eskertu

Ez dogu ohitura txarra:

bihotz barruan biztu egizu

otoitzaren goi izarra!

Jesus datorku danok salbatzen

Apalak ditu kutunak

harrokeriak ez ditu maite

horretan da ezaguna,

gu ere holan izan gaitezen

baztertuaren lagunak

Caritas dogu kriseilua-ta

olioa alkartasuna.

5. Abenduko haziak

I. domekea: Hazia

Abendu aldi, ereite aldi

eredu da nekazari,

gaur erein eta, gero itxaron,

lurrak ernetzen badaki.

Prisaka gabiz, atoan dana

bizi gara arin, larri.

Abendu hontan aska gaitezen:

Itxaron datorkunari!

II. domekea: Ura

Sehaska hutsik ageri jaku

abendu aldi barrian

bidea_arteztu, mendiak jaitsi

profetaren aldarria.

Apaldu behar benetan gure

arrakasta egarria,

Abendu honek garbitu daiskun

itxurakeri larria!

III. domekea: Argia

Atzo ezetza, gaurkoz baietza,

aldatuz sarritan bide,

mezatan “arre” kanta ostean

kalean “iso” lankide.

Izar gaberik, mundu honetan

topa ezin argibide:

Abendu hontan izar bakarra

Jesus gure norabide!

IV. domekea: Emakumea

Baltz ala zuri, ezker eskubi,

kanpostar  ta bertokoa,

bata abade, bestea laiko

gizaseme, andrazkoa.

Baztertzen doguz, harrokeriaz,

ez direnak gustukoak.

Jainkoak danak egin ginduzan

bere besoetakoak:

Abendu hontan eredu indar

Mari Nazaretekoa.

Abenduko otoitza

Jauna,

Zuk badakizu azalean bizi garela,

presaka, premiazko gauzatan arreta galduz,

ohiturez beteta erdi-lotan

hitz eta irudi mordoz anestesiatuta.

Jauna,

Abendu-aldi honetan

zatoz gure bihotz motelak iratzartzera,

astindu gure baldarkeri espiritualak.

Emoiguzu zure Espirituaren zurrumurrua berriz entzutea,

gugan otoitz egin, adi egon eta itxaroten dauana.

Jauna,

bizkortu gure adi egotea,

erne  irautea gure fedean:

bizitza iraindua,

maitasuna ostikatuta,

itxaropena mehatxupean,

gizakia gutxietsita dagoen tokian

benetan konprometitu gaitezen

Jauna,

Abendu-aldi honetan

egin gaizuz maitasunaren erregetzaren zelatari,

Erregetzaren etorrera gertatu eta bizkortzen dabenak.