Espiritu Santua Mendekoste Jaia

martes, 14 de mayo de 2013

Santa Lutzi Altzusteko kurutzea domekan Zeanurin izan da

Santa Lutziko kurutzea Piedadera heltzen


Giro ezin hobean heldu zan Santa Lutziko kurutzea Zeanuriko parrokira joan dan domekan. Hona eguneko argazkiak eta kurutzearen nondik norakoak.






Hitzaldia Zeanurin
Kurutze eder asko dago Zeanurin. Bertan dago Bizkaiko kurutzerik handiena eta toki altuenean dagoana, Gorbeia mendiaren tontorrean, hain zuzen; Zeanurin dago Gorbeiako Kurutzearen mendeurrena ospatzeko Nestor Basterretxea eskultoreak 2001. urtean diseinau ebana be, eta Zeanurikoa da Bizkaiko zaharrenetakoa, 1250. urtekoa: Santa Lutzi ermitan topau zana, 750 urte inguru lurperatuta egon ondoren. 

Kurutze hau herrian ezagutzera emoteko, Bilboko Eleiz Museotik Zeanurira ekarriko dabe. Horretarako, maiatzaren bigarren asterako egitarau apala eratu dau parrokiak berbaldi, ibilaldi eta ospakizunez betea.

Santa Lutziko kurutzearen ezaugarriak
 
Kurutzea Zeanuriko Altzuste auzunean kokatuta dagoan Santa Lutzi baseleizan topau zan 1990ean egin ziran zaharbarritze lanetan, eta adituek dinoenez, 1250 urtearen inguruan kokatu beharko litzateke. 

Gorbeiako kurutzea. Indalecio Ojanguren argazkia
Neurriari jagokonez, 17 zentimetroko prozesino-kurutzea da, eta beso bikotxa dauena. Materialari jagokonez, kobrezkoa da, eta ez da egurrezko muin baten inguruan–beranduago prozesino-kurutzeak egingo ziran legez– landua. Kobrea metal aberatsa ez danez, urreztatu egin eben, esmaltea be aplikau jakon eta gubilaz landuta dago. Kurutzearen besoek erretikulaz apainduta dagozan zabalguneak be badaukiez. 

Nahiz eta kurutzea eta Kristoa aldi berekoak izan, Kristoa aparteko pieza moduan landu zan eta kurutzeari gehitu egin jakon. Kurutzea bera gotiko estilokoa bada be, Kristoak erromanikoaren eta gotikoaren ezaugarriak daukaz: Erromanikokoak dira errege-koroa, besoen horizontaltasuna, minik adierazoten ez dauen arpegierea, eta lau untzeak, bana esku bakotxean eta oin bakotxean. Gotikokoak, barriz, belaunetara heltzen jakon gona laburra eta alde batera makurtuta daukan burua. 

Kurutzean idazkunak be agiri dira: aurrealdean, XRS –Kristo grekoz– eta IHS – Jesus latinez– letrak; atzealdean A letrea eta beste idazkun bat alderantziz idatzitako omega letrea izan daitekeena, azken bi idazkun horreek gauza guztien sorrerea eta amaierea adierazoko leukiez. 

Zeanurin guztiz ezaguna ez dala-eta, maiatzaren bigarren asterako egitarau berezia antolatu dau herriko parrokiak. Holan, maiatzaren 8an, eguaztenean, Ander Manterola antropologoak berbaldia emongo dau udaletxeko pleno-aretoan: Kurutzea eta kurutzeak. Zeanuriko kurutzeak: Fedea, artea eta historia

Domekarako, maiatzaren 12rako ibilaldia antolatu dabe Santa Lutzi ermitatik Andra Mari parrokiara, hemen kurutzeari harrerea egingo jako, eta jarraian domekero lez, meza nagusia izango da. Eta meza amaieran, Kurutzea ikusteko aukerea izango da, barriro Bilboko Eleiz Museora eroan aurretik.



Jon Urutxurtu


Santa Lutziko (Altzuste) Kurutzea (1250. urtekoa) ikusgai Zeanurin. Egitaraua 
 
- Maiatzaren 8an, eguaztenean, 20:00etan, Udaletxeko pleno-aretoan: Ander Manterolaren berbaldia: Kurutzea eta kurutzeak. Zeanuriko kurutzeak: Fedea, artea eta historia.
- Maiatzaren 12an, domekan:
09:00etan: plazatik ibilaldia Santa Lutzira (Altzuste).
10:00etan: Santa Lutzin: 1250. urteko kurutzeari harrerea eta ondoren, ibilaldia bide zaharretik parrokiara.
11:30ean: Piedadean, martxeagaz bat egin eta Meza Santua Andra Mari parrokian. 

Informazino zabalagoa ondoko helbideetan: www.zeanuri.tk edo www.arratia.tk
Ander Manterola Santa Lutziko kurutzea azaltzen






 

La Cruz de Santa Lucía (1250) vuelve a Zeanuri

Es una de las más antiguas de Bizkaia y se expone en el Museo Diocesano


Son muchas, y algunas de ellas muy conocidas, las cruces que alberga el municipio de Zeanuri. La más famosa es la cruz de Gorbeia, que corona el monte más alto de Bizkaia. En Zeanuri está la cruz que diseñó el escultor Nestor Barrenetxea en el año 2001 con motivo del centenario de la cruz de Gorbeia. Y de Zeanuri es también una de las cruces más antiguas de Bizkaia, la cruz de la ermita de Santa Lucía, datada hacia el año 1250.

Para dar a conocer esta última cruz, que habitualmente está expuesta en el Museo Diocesano de Arte Sacro de Bilbao, la parroquia del municipio arratiano  ha preparado para la segunda semana de mayo, una conferencia y una marcha desde la ermita de Santa Lucia a la parroquia de Andra Mari.

Características de la cruz de Santa Lucía

La cruz de Santa Lucía apareció en el  subsuelo de la ermita de Santa Lucía, ubicada en la barriada de Altzuste en Zeanuri, en 1990 durante unas obras de reforma de su interior. Se trata de una cruz procesional pequeña, de unos 17 centímetros, que los expertos datan en torno al año 1250. Tiene doble brazo y está recortada en una lámina de cobre, sin núcleo de madera —como se realizarán las cruces procesionales a partir de finales del siglo XV—. Al ser el cobre un metal pobre, la cruz está enriquecida con una capa de dorado y esmalte, y con incisiones hechas con buril. Además, los brazos de la cruz tienen ensanches decorados con retícula.

El Cristo se trabajó como una pieza aparte en un relieve hueco que se adjuntó a la cruz, aunque corresponden a un mismo momento. Si la cruz propiamente dicha es de estilo gótico, el Cristo todavía muestra características tanto del románico como del gótico. De estilo románico son la corona de rey, la horizontalidad de los brazos, la ausencia de una expresión dolorosa en el rostro y los cuatro clavos, uno en cada mano y en cada pie. En cambio, son características del gótico el faldellín que le llega hasta las rodillas y la ligera inclinación de la cabeza.

La cruz tiene varias inscripciones. Así en el anverso, aparecen las  letras  XRS —significa Cristo en griego—, e IHS —Jesús en latín—. En el reverso aparecen una A y otro carácter que podría ser una letra omega (W)  al revés, que aludirían a Cristo como principio y el fin de todas las cosas.

Con la finalidad de darla a conocer, ya que tras su aparición se llevó al Museo Diocesano de Bilbao, la parroquia de Zeanuri ha programado dos actos en torno a la cruz de Santa Lucía. 

Así el 8 de mayo el antropólogo Ander Manterola impartirá una conferencia en el salón de actos del ayuntamiento bajo el título “La cruz y las cruces. Las cruces de Zeanuri: Fe, arte e historia”.


Para el domingo 12 de mayo, se ha organizado una marcha desde la ermita de Santa Lucía hasta la parroquia de Andra Mari, donde se recibirá a la cruz y a los marchistas,  y posteriormente a las 11:30 se celebrará, como todos los domingo, la misa mayor. Tras la misa, se expondrá la cruz de Santa Lucía.





No hay comentarios: