Xabier Letek Xabier Lete gazteari erantzun heriotza dela eta

Hemen inguruetako poeta batek idatzi zuen behin, orain

baino hogeita hamar urte gazteagoa zenean, honako hau:

Ez nau izutzen negu hurbilak

uda beteko beroan

dakidalako irauten duela

orainak ere geroan.

Nik poeta hari erantzungo nioke ez dela izutzearena arazoa,

galera erradikalarena baizik. Erantzungo nioke dialektika poetiko-

materialistek kontsolamendu fiktizioak eskaintzen dituztela,

ez baitago estoizismoaren baitan heriotzak behin betirako itzalpera

eraman dizkigun haiei pozaren eta argiaren printza bakar bat

ere eskaintzerik. Norberak onar dezake norbera mundu honetatik

ezabatua izatea –azken finean ez da hain zaila, lo hartzearen pareko baita, inoiz ez esnatzeko-, baina maite izan ditugunak eramanak izana, hori ezin da onartu.

         Heriotza, sakonean, haustura bat da, zesazio behin betirakoa

mundu honetako ikuspegitik begiratuta. Heriotzaren unean, bizi

ziren haiek joan egiten dira, gure ondotik behin betirako urruntzen

zaizkigu, eta guk ezin dugu beraien alde ezer egin; ezin diegu

gure maitasunaren izpi ttiki bat gehiago eskaini, eta ezin ditugu

bizitzaren egun bakar bateko arnasara eta pozera ekarri ere.

Heriotzak bide guztiak hesten ditu, ahalbide guztiak klausurazten

ditu mundu honetako eszenatokian.

Xabier Lete: Heriotza bizi testigu baten ikuspegitik hitzaldia, Donostian, 2007 urtarrilaren 31.

 

      Arantzazun izan nintzen Leteri egindako omenaldian. Kanta bat izan ezik, Antton Valverdek musikatutako Leteren poema bat, beste guztiak hogeita hamar urte baino gehiago zituzten. Inpretsio hori neukan. Azken Lete ez zela agertu. Azken poemak, Azken liburuak. Azken zalantzak eta bilakaerak. JoxAnton Artzek errezitatu zituen bere gustuko poema eder batzuk. Beste guztia lehen Lete zen. Lete gaztea. Ekoizpen zaharra.

    Orain Bilbon emango dute omenaldia. Tarte gehiago egon da prestatzeko. Gaur irakurten dudanez egunkarian ez dakit nik azken Lete hori agertuko ete den. Lete zaharra. Ekoizpen berria. Badaezpadan 2007. urteko hitzaldi bateko pasarte hau dakart hona, bigarren Lete hori ez dezagun ahaztu.

Jose Mari Kortazar

Gure Aita

Gure aita zeruetan eta erbestean zerana

zer esanen diegu buruan tirokatuei

zer esanen diegu labeetan erretakoei

zer esanen diegu ziegetan lurperatuei

zer esanen diegu torturatuei, ezabatuei

zer esanen diegu haien ondorengoei

zer esanen diegu historiaren hondakinei,

Zu izanik den ororen lehena eta zentzua

zure baitan balego giza-destinoaren giltza,

esaiguzu, zer esan behar diegu haiei

iraindutakoei, odoldutakoei, apurtutakoei

emaiguzu kaddish baten hitzak

requiem batenak hala behar ezkero

esaiguzu non leudekeen, errukia, salbabidea,

otoitzak, arrenak, doluaren sendagarriak.

Adi gauzkazu, adi beti ahuspezkatuak

zure gurutze salbagarriaren aterbe aurrean.

Gure aita, sufrimenduaren egoitzetan zerana.

 
Xabier Lete.

(Egunsentiaren esku izoztuak)

Oharra:

6 urte dira ohar hau idatzi nebala eta gauza bera sentitzen dot, Pier Paul Berzaitzen bertsio zoragarria izan ezik!