Erramu domekea

lunes, 17 de marzo de 2025

Basamortuko loreak

 


 Garizumea oparia da, sarritan ahaztu egiten doguna. Jainkoaren opari aldia, opari jarrera. Erretiro hau be oparia dogun lez.

Garizumea alkarregaz ibiltzea itxaropenean. Holan dino aita santuaren garizuma agurrak.

Ibili. Mugidu, Lekuz aldatu. Goazen! Kurtso hasieran. Dirua, prestaketak, autobusak, ehunka lagun… Goazen! Baina nora? Agenda bete ekitaldi, planak aurkeztu han eta hemen, ekimen bat amaitu orduko bete bat hasi. Pilatu. Metatu. Ebanjelizazino plana dogu. Baina horregaz batera sinodoa. Ez ahaztu Jubileoa. Eta gurean 75 urte elizbarrutia zatitu ebela. Eta gotzainen idazkia. Eta mugimendu, elkarte edo orden erlijiosoaren planak.

Goazen! Nora?

Garizumako geografiak, Lukasen ebanjelioaren arabera, Espirituak gidaturik, bost leku geografikoetara eroaren gaitu. Toki fisikoak bezain existentzialak. Bizi eta bisitatu daiguzan.

Ibili alkarregaz. Taldean edo alkartean. Alkarri lagunduz, alkarri itxaron eta alkarri lagunduz. Bota alde batera alperkeria. Gaur egungo lagunakaz. Parrokian edo bikaritzan alboan daukadazanakaz. Elizbarrutian eta misioetan. Gure aurretik bide hau egin dabenak. Lukas ebanjelistea. JML. Beste fededun askogaz batera.

Itxaropenean. Jubileu kutsua. Urtea. Gure barruari begira baina ingurua eta gizartea ahaztu barik. Behartsuentzat askapen eguna, zorrak kitatzea, senideak etxera itzuli eta familiak batzea, lurra Jainkoarena dala gogoratzea. Sakramentuak ospatuko doguz. Aldi berean otoitzean izan gure lantokia, familia eta eliza. Jainkoa gure inguruan dagoela ahaztu barik. Eskatuz eta eskertuz. Gozatuz. Elkar egonaz. Bere Espirituaz jantziz. Baraua, otoitzaz eta  alkartasunez, limosna eta justiziaz bilakatuz.


 


1.   Basamortua (Lukas 4,1-13)

 

1.1.      Hondarra.

Ez da gure hondartzetako area (Hemen arean egon arren,Laidan edo Lagan, begi bistara doguz itsasoa, mendiak. Basamortuan area baino ez).

Jainkoaren bedeinkapen bako lurraldean Hondar huts eta desertu azala. Haizearen makina tematsu xehatzaileak Urun kosmiko bihurtuz harri-zaporeko otamen (ahokada, mokadu) hila. (Gure lanak, ametsak asmoak ere desegin egiten dira. Hauts bilakatu. Hondar. Area. Ezer eza).

Egunaren sukarra, gauaren hotzikara: hotz beroen bizipena. Gauak eta malkoak astroen sentimen agonikoak dira.

Antsia eta ametsak, loratzea eta zimeltzea, oinaze eta poza.

Eta bakoitzak bere basamortua dauka, norberak zeharkatu behar dauena (JML 1997).

Cada uno de nosotros está llamado a hacer experiencia de liberación y a caminar por el desierto de la vida (Papa Francisco).

1.2.      Egarria

Desertuko ibiltariak, hondarraren islan, ur espejismoa. Gure burua engainatzea ala egon dago?

Egarri agonikoa. Hilzorian dagoenari lagundu deutsagunean. Edo gaixoari urez bustitako zapia ahoratu. Heriotzaren deia, ataria.

Desertuak sentiazo egiten deusku ez izatea: hori dala gure izaeraren hasiera eta amaiera. Maite dogunon hasiera eta amaiera. Espejismoa ala errealitate gordina? (maite dogunon eta maite izan gaituenen heriotza, desagertzea, dolua. Betiko biziaren egarria…).

1.3.      Gosea

Zazpi gauza gorrotatzen ditu Jaunak eta zortzigarren bat erabat du higuingarri: begi harroak, mihi gezurtia, errugabearen odola isurtzen duten eskuak, asmo txarretan dabilen burua, gaiztakeria egiteko presa duten oinak, gezurra dioen lekuko faltsua eta senide arteko liskarren sortzailea. Eta zortzigarrena, janagaitik salatzen dauena (Esaera 6,16-19).

 

Gose izan ez garenok zelan epaitu gose dana? Eta arinkeriaz sarriegi dagigu. Goseari esker jakin neban nire barruan ez neukala biziaren giltzik. Eta arduratu beharra neukala gosez bizi direnekaz. Goseak proban jartzen dau nire bihotza. Mana zan zerutik jatsia desertuko janaria, Jainkoaren ahotik jalgia. Galdutako gariagaitik, negarretan. Mahatsondoaren gozoa galduta. Desertuak irakatsia.

 

Gerra sasoiako gerrako umeak. Jatsuko “Lurdeseko Ama haur etxea”. Intxausti jaunaren ekimenaz. Neskatila batek gabaz ogia ikusi eta gorde hurrengo egunean be jateko. Esan eutsien ez gordetako, hurrengo egunean be ogirik izango ebala!

1.4.      Bakardadea

“Nor da zure maisua, Xalbador?” Eta harek erantzun: “Bakartasuna…” Bertsolari. Poeta eta profeta. Jainkoa eta ni harrigarria, eredugarria. Haizea zan misterioaren mezularia, etxola tenplua, oihana barrion-ekarlea.

Bakardade behartua eta bakardade aukeratua. Behartua: gaixoa, edadetua, larguna… Aukeratua, gura izana. Madarikazioa.

Ez da ona gizakia bakarrik egotea.Gaizkileen esku dago behartsua, atzerritarra, alarguna, umezurtza. Lotsagarri gertatzen dira agorrak. Bakardadea heriotzaren atarian. Norberak emon behar pausu hori.      

 

1.5.      Nora ezean

“Ez dago biderik. Ibilian egin ohi da bidea”. Holakoa da desertuko legea. Hondar multzoak aldakorrak izanik, eraldatuz doaz. Urratsen oinatzak, nondik etorri garan, haizeak garbitzen dauz, ezabatu. Habiatik aldeginda, noraezean dabilen txoria (Esaera 27,8), holan desertuan galtzen bagara.

Sentsazio ezkorra, alperriko lana, etsipena, ezerezera daroan ahalegina. Inora ez doazen pausuak. Marinelak badauka portuaren erakarpena; erromesak ere bai santutegiaren irrika. Desertuko ibiltaria ezerezetik urten eta exodoan bizi da. Noraezaren ibilera tristea da. Biluzik ixten gaitu. Trotamundoak ala erromesak? Bada erromesik desertuan?

 

1.6.      Babesik eza, dasanparoa

Goian zerua, behean lurra: gerizpe bakarra harkaitz kontraren bat. Eguzkitan erre beharra; gau izartsuen hotz erruki bakoa. Ez landarerik, ez bedarrik, euriaren eskasiaz. Lur soila. Lehorra. Malkorra. (Esteril). Arriskuz betea. Ez dabil inor. Ez dator inor. Ez doa inor. Ez dago itzulbiderik. Lehoi orrokariz, sugegorriz eta dragoi hegalariz josia, basa txakurren bizilekua (Is 30,6). Gau mamuaren egoitza, saien pizti-zuloa (Is 34,14).

Profeten utopia baino ez zen bizidunen familiarteko harremanen amets gizakoia, baina desertuak suntsiarazten duena bizirik iraun-beharraren lehian.

 

Desertua ez da herriaren leialtasun-ezeko garaia, baizik eta Jainkoaren leialtasun errukitsuaren garaia…


 


2.   Loreak (Lk 9,28b-36)

Gauza txikiak. Hauskorrak. Jagon behar doguzanak. Alaitasuna. Kolorea. Usain gozoa. Edertasuna. Opari gai. Kanta: Kantu, kanta kantore, biziari emon lore, Oskarbi taldeak.

Ez dira berez basamortu batzutan agertzen diran loreak.

Ez dira Israelgo ureztatzeaz, zientziaz eta teknikaz, lortutako landa emaitzak. Kasu Ekuador edo Murcian. Guk ez ditugu arazoak konponduko, arazo guztiak konponduko. Ez gara estatua. Ez dogu indarrik. Jesusek ere ez zituen gaixo guztiak osatu, behartsu guztiei jaten eman. Baina ezin geratu desertuan geldi. Goazen Mendira.

San Frantziskok esaten ei eutson alkarteko ortularari tartea ixteko beti ortuan lore eta usaindun bedarrei. Ez zedila dan dana bete jateko oturariz. Lurra jatekoak ekoiztekoa da, baina baita ere, aldi berean, gratuidade, jai eta bat egiteko gunea. Landatu daiguzan loreak!

Jatsuko “Lurdeseko Ama haur etxea”, gerra sasoiko umeak urte t’erdi bertan, familia osatuz, ikasi, lan egin… Bertan bizi zan zen ume baten alabak esan eustan: “Hemen inpernua (Euskadi, gerratea), han zerua (Jatsu, egoitzan). Baina ezin geratu desertuan geldi. Goazen Mendira.

Kultura eta erlijio askotan mendia toki sakratua da. Hurrago dago han Jainkoa.

“Nik amestan bezela

ote-aiz, mendi-gaiña?

Goi-yauregiko mailla?

Gotzonen urbilgo?...

Egiz, Yaungoikoaren

esku ta aunditasuna

ote-dituk or goitik

sumatzen bertago?...”

         (Lizardi)

  Mendira goaz erretiro honetan. Igo. Ahalegina. Denpora. Nekea.  Jainkoagaz egoteko. Berba egiteko. Entzuteko. Baina jarraian, herrira jaitsi eta loreak landatzeko asmotan. Hona zenbait lora.

 

2.1. Ebanjelioaren ikasle misiolariak (EP 120)

Guk jakin barik, Frantzisko aita santuak, Ebanjelioaren poza izeneko bere idazkian, 120. zenbakian holan dino:

120. Hartutako Bataioari esker, Jainkoaren Herriko kide bakoitza ikasle misiolari bihurtua izan da (ik. Mt 28,19). Bataiatu bakoitza, edozein izanik ere Elizan duen egitekoa edo fedean jantzia dagoen maila, eragile ebanjelizatzaile bat da, eta ez da egokia ebanjelizatzearen eskema bat irudikatzea, gai diren batzuk aurrera eramango dutena, gainontzeko fededunak horien egintzen hartzaile huts diren bitartean. Ebanjelizatze berriak bataiatu guztien protagonismo berri bat izan behar du berekin. Uste hau kristau bakoitzari egindako dei bihurtzen da, inork ez dezan geroko utzi ebanjelizatzearekin duen konpromisoa. Batek egiaz egin badu salbatzen duen Jainkoaren maitasunaren esperientzia, ez baitu behar prestaera aldi luzerik iragartzera joateko, ezin baitu egon ikastaro asko eta jarraibide luzeak hartu zain. Kristau oro da misiolaria Kristo Jesusengan Jainkoaren maitasuna aurkitu duen heinean; jada ez dugu esaten «ikasleak» eta «misiolariak» garela, beti «ikasle misiolariak» garela baizik. Argi ikusten ez badugu, begira diezaiegun lehenengo ikasleei, Jesusen begirada ezagutu eta berehala pozik ateratzen baitziren hots egitera: «Mesias aurkitu dugu!» (Jn 1,41). Emakume samariarra, Jesusekin izan zuen elkarrizketa bukatu bezain laster, misiolari bihurtu zen, eta samariar askok sinetsi zuten Jesusengan «emakumeak esandako testigantzagatik» (Jn 4,39). Paulo ere, Jesu Kristorekin topo eginda segituan «predikatzen hasi zen, Jesus Jainkoaren Semea dela hots eginez» (Eg 9,20). Zeren zain gaude gu?

Kakoa ez datza batzuk ikasle izatean, hartzaile hutsak, umeak, eta besteak misiolariak izatean, emoileak, fedean helduak. Guztiok, bateo egunetik aurrera, guztiok gara aldi berean ikasleak eta misiolariak, hartzaileak eta emoileak. Bakoitza gure zerbitzu edo ministeritzan.

          Hirugarren berbea da: Ebanjelioaren. Ebanjelioa da ardatza. Eta aurten Lukasen ebanjelioa kontuan hartu gura dogularik, holan esan daikegu: Ikasle misiolariak Lukasen ebanjelioan.

2.2. Caritas, gaixoak, pobreak

         Pobreziaren arazoa ez dogu guk konponduko. Baina gure denporak, maitasunak, diruak, bisitaldiak… zelako ona egiten daben!

         Gose nintzan… (Mt 25) irakurri daigun sarritan. Bihotzeratu. Barruratu. Nortzuk dira gaur egun pobreak? Nor dago nire zain?

         Pobrearen eguna 2019

 

2.3. Ekologia. Laudato Si’

         Arratian Jk busa itxaroten ikusten ninduanean. A ez zala patxada abade batentzat. Ez daukazu kotxerik ala? Batek baino gehiagok itaundu. Eta zenbat lagun desbardin ezagutzen da holako ibilaldietan.

         Neurritasuna. Derrigortua ala aukeratua. Oso ezbardinak.

 

2.4.  Familia, etxea.

         Babesa eta arazoa.

 

2.5. Lantokia

Lan eta behar munduan ikusten dogu gaur Jesus. Ze gitxitan egiten dogun berba beharrari buruz mezatan, katekesian. Nahiz eta gure bizitzako urterik eta ordurik onenak horretan emon. Beharrean. Zelan bizi hor be kristau baloreak?

Beharra, lan egitea, pertsonaren erdigunean dago. Juan Paulo II, Benedikto XVI eta Frantzisko aita santuek lana giza gune lez autortu eta berreskuratu dabe, beraz, baita ere, teologia eta eliz toki lez.

Elizeak mendeetan tenpluetan zabaldu dau barri ona. Misiolariak ziran salbuespena. Gaur egun tenplu asko erdi hutsik dagoz. Aita Santuak be deitu egiten deusku ohikoa ez dana egitera. Tenplutik urten eta jendea bizi dan tokian zabaldu barri ona, berbaz eta testigantzaz. Ekintza Katolikoa, HOAC eta holakoak ahalegindu dira.  Baina gehienok ez dakigu zelan egin hori. Ez dogu bizi izan.        Jesus Jauna, lagundu gagizuz zure poza giro ezbardinetara eroaten. Familia, lagunak, auzoa, lan mundua. Zure espirituak lagundu deiskula bide barriak egiten, era barriak.

 

Deia

-      Lan munduan emon doguz edo emoten doguz bizitzaren urte eta ordurik onenak. Lana ondo egitea Jainkoa gurtzea da?

-      Lan egoera eskasetan dagoz lagun asko. Zelan izan solidarioak eurekaz?

-      Pentsio eskasa daukienak gogoan dodaz?

-      Lan istripuetan hildakoak, euren familiak, otoitz gai dira? Gogoeta gai?

2.6. Tenplua

Elizaren egituran aldaketak proponidu, landu.

Sarea egin ardura hau daukien guztiekaz.

Emakumearen bazterketa Eliz egituran ez onartu, ez hartu Jainkoaren borondate lez, aldatzen doan erakunde erraldoi baten akuilu lez baino.

 

2.7. Jesus ikusi nire pobrezian

         Hurkoari, kanpoan dagoen pobreari lagundu. Mt 25. Gose edo egarri danari, gaixo edo biluziari. Baina barruan daroagun pobrea ez ukatu, ikusi, onartu. Ez da egoismo hutsa.

 

         



 3.   Gogoeta pertsonalerako puntuak:

Urratu bihotzak, ez soinekoak (Joel, hauts egunean)

Bihotz barri bat emongo deutsuet (Ezekiel 36,26)

 

Ipuina:

 

Bihotzik ederrena

Egun batean, gizon gazte bat herri baten erdian jarri zan, eta eskualde osoko bihotzik ederrena zuela aldarrikatu eban oihuka. Jentetza handia bildu zan haren inguruan, eta danek miretsi eta baieztu eben bere bihotza perfektua zala, ez baitzen ikusten ez orbanik ez urradurarik. Bai, danek uste eben inoiz ikusi eben bihotzik ederrena zala. Miretsia sentidutean, mutil gaztea are harroago sentidu zan, eta, sutsuago, leku zabal osoko bihotzik ederrena zuela ziurtatu eban.

Bat-batean agure bat hurbildu eta esan eban: "Zergaitik dinozu hori, zure bihotza nirea bezain ederra ez bada?"

Harriturik, jentetzak eta gazteak agurearen bihotzari begiratu eutsien, eta ikusi eben, taupada bortitzak egiten baebazan be, orbanez estalia egoala, eta zenbait lekutan pusketa batzuk falta zirala, eta zati horreen ordez beste batzuk jarri ebezala, leku hatan ondo egokitzen ez ziranak, ertzak eta ertz irregularrak ikusten ebezan eta inguruan. Are gehiago, leku batzuetan hutsuneak egozan, eta zati handiak falta ziran.

Jentea gainezka sentidu zan. Zelan esan daike bere bihotza ederragoa dala? Pentsau eben.

Gazteak agurearen bihotzari begiratu eutsan, eta, itxura txarra ebala ikusita, barrez hasi zan: "Txantxetan ariko zara (esan eutsan). Alderatu zure bihotza nireagaz. Nirea perfektua da. Zurea, barriz, orbanez eta minez betetako anabasa da».

- "Egia da", esan eban agureak. Zure bihotza perfektua da, baina ni ez nintzateke inoiz zugaz sartuko. Begira, orban bakotxak nire maitasun guztia emon neutsan persona bat irudikatzen dau. Nire bihotzaren zatiak kendu nebazan maite izan dodazan guztiei emoteko. Askok, era berean, eurenaren zati bat oparitu deuste, eta edegi zan lekuan jarri dot. Piezak bardinak ez zirenez, ertzak geratu ziran, eta pozten naz, partekatu dogun maitasuna gogorarazoten deustelako. Batzuetan, bihotzaren zati bat nonori emon neutsan, baina persona horrek ez eustan ezer eskaini haren truke. Hortik hutsuneak. Amodioa emotea arriskatzea da, baina, zauri horreek zabalik egotean sortzen deusten mina gorabehera, maitatzen jarraitzen dodala gogorarazoten deuste, eta egunen batean, agian, nire bihotzean itxitako hutsunea bete eta itzuliko diran itxaropena elikatzen dabela. Ulertzen al dozu orain zer dan benetan ederra?

Mutila isilik geratu zan. Agurearengana hurbildu, bere bihotz gazte ederraren zati bat kendu eta eskaini egin eutsan. Agureak hartu egin eban, eta haren bihotzean jarri neban; gero, barriz, zati bat kendu eutsan zahartuta egoan hari, eta mutilaren zauri edegia estali eban. Pieza ondo moldatu zan, baina ez perfekzinora. Zatiak bardinak izan ez zirenez, ertzak nabari ziran.

Mutil gazteak bere bihotzari begiratu eutsan, zeina ez zan jadanik perfektua, baina lehen baino askoz ederragoa zan, agurearen maitasuna bere barruan isurten zan-eta.

 

Garizuma honetarako nire asmoa da:

-Nire bizitza espiritualean hobera beharrezko alderdi zehatz bat.

-Aldaketa zehatz bat nire kristau testigantzan.

-Besteen zerbitzurako ekimen praktiko bat.

-Nire elkartearekiko konpromiso bat.

 

Hori lortzeko bitartekoak:

-Zein urrats zehatz emango ditut?

-Zer laguntza bilatu behar dut?

-Zelan ebaluatuko dut nire aurrerapena?

 

 

Basamortuan, nenbilelarik

animalia bidean,

edo horixe izango zala

pentsatu nire ustean.

Hurbildu nintzan, ta gizaki bat

agertu nire aurrean.

Urreragotuz, hau nire poza!

senidea aurkitzean!

 

Bertso eta kanta orritxoa: https://arratiaeliza.blogspot.com/2018/02/garizuma-2018-bertso-ta-bideotan.html


Berrizen, 2025. martxoaren 15ean.

 

No hay comentarios: