Abenduko izarrak

sábado, 10 de febrero de 2024

Aratusteak edo karnabalak El carnaval domesticado


 Hoy en día, vemos un carnaval domesticado, que ha perdido la frescura  y su tono contracultural, satírico y libertario.

En primer lugar los disfraces ya no se inventan reciclando viejas prendas o dando un nuevo sentido a lo cotidiano. La atorra de la mujer se convierte en capa del marrau en el carnaval de Mundaka cuando la atorra de kirru era lo habitual para vestirse. Hoy en día han que comprar la ropa, gastar un dineral o acudir a un comercio chino.



En segundo lugar, lo que era un grito de libertad contra la autoridad eclesial, regia o municipal ahora se subvenciona por los municipios sean del color político que sean. Desfiles y premios y a ver quien es el guapo que critica a su subvencionador.

Y por último lal moda de lo políticamente correcto: ya nos dicen hasta como tenemos que comportarnos en el carnaval, que olvidemos su rasgo crítico para seguir el paso de la moda.

Como me acuerdo del gran Chesterton:
Salvo los pobres, pocos preservan las tradiciones. Los ricos no viven de las tradiciones sino de las modas.

Hemos domesticado el carnaval, es ya un carnaval subvencionado.


Aratosteetako ohiturak kristinautasunaren bitartez hartuak dira, baina kristinautasunaren aurreko bizikera paganoaren beste askogaz nahastuta dagoz. Aratoste-aldian lege-haustea dator, gizartearen ordena bertan behera ixtea. Halan ba, egun horreetan arauak hankaz gora dirala, gauzak trabesetara egitea daukagu: goikoa behean egon leiteke, eta behekoa goian. Egunotan mozorroa, barre-zantzoa, dantzea eta kantua dabil ugari bazterretan.


...........
 
Horregatik, gaur egun, inauteri domestikatua ikusten dugu, freskotasuna eta kutsu kontrakulturala galdu dituena.

Lehenik eta behin, mozorroak ez dira asmatzen jantzi zaharrak birziklatzen edo egunerokotasunari zentzu berria ematen. Emakumearen atorra marrauaren geruza bihurtzen da Mundakako inauterian, kirruzko atorra janzteko ohikoa zenean. Gaur egun arropa erosi, diru bat gastatu edo Txinako saltoki batera joan behar izaten dute.

Bigarrenik, eliza-, errege- edo udal-agintaritzaren aurkako askatasun-oihua zena orain udalerriek diruz laguntzen dute, edozein kolore politikokoak izanda ere. Desfileak eta sariak, eta ea nor den bere diruz laguntzen duena kritikatzen duen guapoa.

Eta, azkenik, politikoki zuzena denaren moda: inauterietan nola jokatu behar dugun ere esaten digute, modaren bidea jarraitzeko haren ezaugarri kritikoa ahaztu dezagun.

Chesterton handiaz gogoratzen naizenez:

Pobreek izan ezik, gutxik zaintzen dituzte tradizioak. Aberatsak ez dira tradizioetatik bizi, modetatik baizik.

Inauteriak domestikatu, dagoeneko diruz lagundutako inauteria da. 


.............

Baina lege-apurtze honek badauka mugea: Hausterre eguna, eleizeak berak izentau dau-eta Garizumearen hasieratzat, eta horregaz batera, Pazko egunera arterainoko estuasun eta barauak etorriko dira.

Aratusteen egutegia urterik urte aldatu egiten da; Aste Santuak agindu, eta horren aurreko Garizuma aldiko egunen arabera eratzen dira.

Aratoste, Karnabal edo beste batzuk Inauteriak esaten deutsieezanen ganean esakera asko dago. Hamen batzuk:


*Inauteri ondoan Garizuma.
*Inauteak auzitan, bazkoak atean.
*Inaute gizona, gizon nahasia.
*Bazko guztiek hilzar, inaute guztiek hilberri, errege Salomonek (Absalonek) ez du gose, ez egarri.
*Inaute(ri) ixtilkor, Bazko urikor, moltsa betekor.

Urtaro sortako sarrera gehiago: klikatu hemen 

No hay comentarios: