Bere haragitik bertatik, bizi izandakotik idatzi du
Jaun Marik, gaurkotasun eta etorkizun
handiko gai baten inguruko liburu hau.
Izan ere, euskal herritarra den aldetik, baina batez ere, gure elizbarrutietan
gotzain modura egindako lanarekin lotura zuzen-zuzena du liburu honek. Ez dira,
horregatik, alferrik eta azaletik aipatuak liburuan zehar Euskal Herriko
gotzainek bakearen, indarkeriaren eta berradiskidetzearen inguruan idatzitako
testuak, pastoralak, asko eta asko bera egile edo ko-egile izan dutenak.
Horregatik, badaki ezin dela erabat objektiboa eta inpartziala izan …; baina,
hala ere, aurre egin nahi izan dio erronkari.
Bere haragitik … eta baita nolabaiteko errespetuz,
beldurrez idatzi du Bilboko eta Donostiako gotzain izandakoak, liburuaren sarreran
aitortzen duen moduan; beharbada
batzuentzat oraindik berradiskidetzeari buruz idazteko goiztxo izango delakoan,
beste batzuentzat konnotazio erlijioso handiegiko kontzeptua izango delakoan …;
baina, hala ere, berak uste du badela garaia gure herriaren orainarentzat eta,
bereziki, etorkizunarentzat hain garrantzitsua den kontu honen inguruan
idazteko, argi utzita pentsamendu sozial kristauaren ikuspegitik, Elizak
eskaini behar duen zerbitzu baten partaide, baina apal-apalik, erretiroa
hartuta duen gotzain bat dela gogoan izanik.
Eta Juan Mari bere idazkietako estiloari zintzo
jarraitzen dio liburu honetan ere. Alde batetik, ongi egituratutako testua
dugu. Liburu osoaren egitura aztertzen badugu, guztiz orekatua eta ordenatua
dugu: Lehenengo bi kapituluek ukitu antropologikodunak: kontzeptua bera ondo
definitzen eta oinarri etiko baten gainean eraikitzen. Hurrengo biak fedearen
ikuspegitik: berradiskidetzearen kontzeptu kristaua, Jesusen eta Paulo Deunaren
arabera; eta, bestetik, Elizaren
betebehar berradiskidetzailea. Eta azken biak berriro gizartera itzuliz, ondo
zehaztuz gure herriko eragileek zein leku duten berradiskidetzearen esparruan;
eta, bereziki, hezkuntzarekin lotutako eragile eta erakundeek. Honekin batera,
kapitulu bakoitzaren garapenak ere egitura argi eta zorrotza jarraitzen du,
atal eta azpiatal ezberdinak bata bestearekin ongi josita.
Argitasuna batetik, eta hizkera argia, iradokitzailea,
samurra, sugerentea, bere idazkera ohikoa den moduan. Sarri azaltzen zaizkigu
bizitzatik bertatik ateratako irudiak, ulermenaren argitasunerako eta
irakurketaren gozamenerako: “El diálogo
como avenida que nos conduce a la plaza mayor de la paz” (85. Orr.)
Edukiari berari bagagozkio, zaila da laburtzea,
berradiskidetzearen inguruan hizketan ari dela “euskal gatazkarekin” zerikusi
duten ia arlo guztiak ukitzen baititu, arlorik korapilatsuenak barne: Euskal
Elizaren rola urteetan zehar, euskal gizarte osoaren jarrera ezberdinak eta,
bereziki, biktimen aurrekoak; elkarrizketa, barkamena, presoak, alderdi politikoak,
Estatuaren organoak, ETAren desarmea … Ez dio ezeri ihes egiten eta
zintzotasunez “bustitzen” da kontu guztietan. Lerro hauek sinatzen dituenak
bereziki azpimarratu nahi ditu bosgarren atalean egiten duen euskal gizartearen
azterketa, alderdi politikoak eta Eliza barne. Zaila da argiago laburtzea azken
urteetan euskal gizarteko sektore ezberdinek (herritarrak orokorrean,
abertzaleak zein ez abertzaleak, kolore eta joera ezberdinetako alderdi
politikoak, Eliza bera) gure herriak bizi izan duen gatazkan mantendu duten
jarreraren deskribapena eta balorazioa. Hala ere, bada kontu bat, nire uste
apalean, oso argi utzi ez duena, tonu ilun eta kontraesankor samarra erabilita;
biktimen identitateaz ari naiz: denak ote diren biktimak (bai ETAk bai Estatuak
eragindakoak), denek merezi ote duten aitortza bera edo zaku berean sartu ote
daitezkeen. Bi muturretatik (esklusioa eta denak zaku berean sartzea) ihes egin
nahian, erdibide ilun samar batean geratzen dela uste
dut. Baina iritzi pertsonala da.
Edonola ere, gaurkotasun (eta etorkizun) handiko liburua dugu, inor
indiferente utziko ez duena, eta bakarka baino taldean irakurrita probetxu
handiagoa aterako zaiona.
Juan
Mari Uriarte, Sal Terrae (Presencia Teológica), 2013, 148 orr.
Aitor Etxebarria, Hemen erlijio gogoetarako aldizkaria, 43 (2014) 105-106 or.
No hay comentarios:
Publicar un comentario